De eerste indrukken

Hoi iedereen,
Pas 3 dagen weg… het voelt als een eeuwigheid.
Hier zit ik dan, in Leogane, anderhalf uur rijden van Port-au-Prince, op de bank van mijn huis voor 4 maanden. Mijn reis is prima gegaan! Afscheid op Schiphol was minder, toch proberen zo lang mogelijk uit te stellen, maar telkens met het idee van het moet toch. Na de paspoortcontrole ging mijn avontuur dan toch echt beginnen. Met vaccinaties (4 spuiten, 3x rabiës en 1x hepatitis B, laten zetten hier in Haïti) op zak ging de douane controle erg makkelijk. Gelukkig in het vliegtuig goede afleiding van twee Amerikaanse meisjes van 4 en 6 jaar oud die telkens om mijn aandacht vroegen want mama sliep alleen maar. Zoals de stewardess tegen me zei; ben jij hun nieuwe nanny?! Stiekem erg fijn die afleiding.
Hotel op JFK Airport was heel goed en zodra het kon even via Skype het thuisfront laten weten dat alles goed met me ging. Na een goede overweging toch besloten om niet de stad in te gaan. Straks nog 4 dagen! De volgende dag om half 6 ’s ochtends met de shuttle bus terug naar JFK om in te checken voor me vlucht naar Port-au-Prince. Door de enorme chaos, het temperament van de Amerikanen en de onwetende reizigers die de taal niet begrepen ben ik aan de praat geraakt met Monica van de United Nations, toevallig dat die voor me in de rij stond voor het afgeven van mijn bagage. Heel erg fijn want dit was haar tweede missie naar Haïti en ze heeft me als een moederfiguur enorm veel verteld over de do-and-don’ts hier in Haiti. Zoals draag altijd een mes bij je, stop altijd geld in je schoenen en doe pindakaas in je emergency bag. Dat is voedzaam. Die tas staat altijd naast me bed in het geval dat er noodsituatie plaatsvindt zoals een aardbeving. Daar zit in: me paspoort, water, wat eten, schone kleren en papieren om weg te komen. Natuurlijk erg schrikken van deze informatie werd ik wel wat bangig om te gaan. Waar was ik aan begonnen? Na een vlucht met heel wat turbulentie landden we 4 uur later in Port-au-Prince. Onthaal met een straatband bij het uitstappen van het vliegtuig bracht toch iets unieks met zich mee. Maar voor de rest… totale chaos. Niemand wetende welke paspoortcontrole poortjes open zijn, duwen om je tas te pakken te krijgen, overal negers die geld proberen af te troggelen door schriften te verkopen of je tas te dragen, ruziënde (bijna vechtende) controle ambtenaren en extra controle of je wel echt je eigen tas meeneemt. Oke, ik was in Port-au-Prince! Wel even realiserend waar ik toch aan begonnen was. Maar buiten stonden Fabris en de driver klaar met een bordje om me mee te nemen naar ik dacht dus het huis in Port-au-Prince. Dit bleek anders.. meteen door naar me huis in Leogane, anderhalf uur rijden. Het is een afstand van 29 kilometer maar door de aardbeving, 2,5 jaar geleden, liggen alle wegen, nog steeds, overhoop. Vrijwel niks is verhard, overal kuilen, bergen afval of puin en enorme plassen van het water van de bergen. Ik merk dat ik het lastig vind om te omschrijven wat hier het straatbeeld is. Het is eigenlijk zo onvoorstelbaar dat een aardbeving die maar enkele seconden heeft geduurd zo een heel land aan gruzelementen kan helpen. Overal troep, afval, brokken steen, hutjes gemaakt van van alles en nog wat, mensen die gewoon midden op straat lopen in vieze, kapotte kleding, overal dieren op de weg (honden, kippen, koeien, geiten, paarden en nog wat klein spul), afvalbergen die men in brand heeft gezet, voedsel dat op straat wordt verkocht, volgepropte tap-tap busjes, het lijkt gewoon op een sloppenwijk verspreid over een heel land. Wat een bende en ellende, alles verwoest. Op dit moment kan ik het nog redelijk van me afzetten en hopelijk blijft dat zo. Eigenlijk is het gewoon niet te omschrijven. Hopelijk geven de foto’s een wat betere indruk.
Het huis waar ik verblijf is het enige stenen en afgemaakte huis in de straat. Vanaf het balkon zie je de verwoeste huizen in de straat. Hier is alles best luxe en ik voel me veilig (er zijn ook beveiligers aan de poort). Heel fijn, want zo besef je je niet elke minuut in wat voor omgeving je leeft. Ik leef hier met me baas, Komi uit Togo. Boven is het huis, beneden het kantoor waar vanaf 8 uur ’s ochtends het personeel binnenstroomt. Er zijn totaal 12 mensen, Komi ik en de rest lokale staff van Haïti. Ik heb een eigen slaap- en badkamer. Er is een huismama die voor de lunch kookt en poetst en er is zelfs airco, alleen werkt die alleen als de generator buiten aanstaat (en die zetten ze alleen aan van 9 tot 12 uur ‘s avonds). Het eten is nog niet super, veel rijst met bonen. Gelukkig vandaag couscous met spaghetti gekregen. Gisterenavond ben ik met de chauffeur, alleen mag je niet op pad (en terecht, je kan en wil hier niet rijden), en mijn baas naar de stad gereden om iets te gaan eten. Ze hebben me de twee mini-mini- supermarkts van de stad laten zien. Eigenlijk moet je hier alles halen van de markt, maar zo heel aantrekkelijk ziet dat er nog niet uit. Het restaurant was niet zoals een restaurant moet zijn. Niemand die er zat, geen kaart, maar een keuze en toen bleek ook nog eens dat die andere twee niet gingen eten. Me baas voelde zich niet lekker, de chauffeur had al thuis gegeten. En alleen eten met twee kijkende mannen op je bord is ook niet heel gezellig. Eenmaal terug thuis eigenlijk meteen naar bed gegaan, super moe van de reis en alle indrukken. Allemaal prima, totdat een enorme tropische storm zich neerstortten op de straten van Leogane. Met onweer en alles erbij, is dit schijnbaar normaal hier. Bijzonder om mee te maken. Vandaag begon de dag vroeg, half 5 was ik klaarwakker. Om 8 uur begon de werkdag. Na wat ongemakkelijkheden van het ontbijt, wat is normaal? Is er iets in huis ik heb niks? kregen we om 8 uur bezoek van mijn vertaalster. We zijn op pad gegaan om me aan alle Rode Kruizen hier aanwezig te introduceren. Langs de Federatie, welke is voornamelijk verantwoordelijk voor de coördinatie, Canada (partner van NL Red Cross), Haiti en Spanje. Duitsland komt nog. Ook zijn we langs de voorraad van het NL Red Cross gegaan. Hier ligt nu alleen nog maar restafval omdat het project zo goed als afgerond is. 4000 toiletten gebouwd in de omgeving van Leogane. Na alle bezoekjes realiserend dat er zoveel lieve, behulpzame en verstandige mensen zijn die me willen helpen bij me report. Daarna zijn we (Fleuri, me vertaalster en ik) het locale team gaan opzoeken in het veld. Altijd gereden door Mitchell, the driver. Het team was bezig met de nieuw gebouwde toiletten (ventilated pit latrines) te nummeren. Dit gaat per community, totaal 12 in Leogane. Elke shelter, gebouwd door de Canada Red Cross krijgt een latrine (gebouwd door de NL Red Cross) en deze twee moeten aan elkaar gelinkt worden. Een mooi papierwerkje! Het is goed om te zien waar het om draait in mijn onderzoek. Goed om te weten hoe de mensen zijn en hoe ze omgaan met hulpverleners. Inmiddels zijn die geaccepteerd, daarvoor blokkeerden ze nog weleens de weg of gooiden stenen naar hulpverleners. Nu wordt je (bijna) met open armen ontvangen. De komende weken ben ik nog wel vaker op die plekken te vinden om mijn onderzoek uit te voeren. Onderzoek naar de technische, de sociale en omgevingscomponenten van de latrines. Na de lunch, klaargemaakt door de huismama, heb ik beneden gezeten om mijn bureau in te werken. Het een en ander gelezen over het project en om half 5 was ik klaar. Een drukke dag, met enorm veel nieuwe indrukken.
Vanavond…Om 7 uur kwam de driver me ophalen om een hapje te eten. Ik moet nog even wennen aan het feit dat ik boven hem sta. Nouja, zo gaan zij met hulpverleners om. Ik bepaal waar we heen gaan, wat ik wil, hoe laat we vertrekken ed. Ik ben gewend om dit in overleg te doen, maar schijnbaar is mijn wil wet!
Maar met een apart gevoel, alleen de driver die eigenlijk geen Engels spreekt en ik, zijn we de stad in gegaan om wat te eten. Hij wist wel wat leuks. En leuk en bijzonder was het. In eerste instantie zou hij wachten in de auto, maar no way dat ik alleen, tussen echt alleen maar zwarten mensen, de straat op ga. Ik ben een ware attractie. Dus vroeg of die mee wilden (is dus niet gebruikelijk) en het was echt heel leuk. Hij wil heel graag Engels leren, dus bij alles wat langskwam zij ik wat het woord was in het Engels en aangezien ik me Frans een beetje wil bijspijkeren zei hij de woorden in het Frans. Heel bijzonder want we begrepen elkaar eigenlijk heel goed, ondanks een behoorlijke taalbarrière. We hebben gegeten in een typisch Haitiaans café. Op de hoek van een straat, veel herrie, harde Carribiean muziek, veel te zien en zelfs de enige blanke in heel je omgeving went. Al na 2 dagen! Na twee biertjes en een redelijke maaltijd zijn we terug gereden. Hij heeft me zijn huis laten zien. En nu…. zit ik heel tevreden op de bank. Wat een indrukken, wat een ervaring, nu al! Echt onvoorstelbaar, nu al blij dat ik ben gegaan en dat ik dit heb geregeld. Dat had ik nooit van tevoren gedacht. Het is lastig om zoveel indrukken en het dagelijks leven hier in woorden uit te drukken. Veel rotzooi, enorm veel armoede (Haïti is een van de armste landen in de wereld), straten alleen te begaan met een four-wheel-drive, leven op straat, maar boven dat heb ik het gevoel dat mijn bijdrage iets gaat bijdragen aan de wederopbouw van Haïti. En daar gaat het om!
Tot een volgende update.
Liefs vanuit Leogane, Irene