Sandy

“Een jaar werken in Haiti is een jaar lang werken in een land van extremen. Een land waar je in de kortste tijd de meest uiteen lopende emoties kunt ervaren in hun meest intense vorm; van frustratie naar enthousiasme en van verdriet naar geluk. Een plek waar je je af en toe aan het eind van de dag moedeloos afvraagt hoe het allemaal in vredesnaam nog goed moet komen. Om dan dezelfde avond nog te ontdekken dat een massa dansende Haitianen al lang heeft ontdekt hoe de constante moeilijkheden van het dagelijks bestaan prima kunnen worden gecombineerd met een moment van loslaten en oprecht genieten.” Zoals Chris Kaput van Cordaid schreef. Dit is zo treffend en exact hoe ik het ook ervaar.

Natuurgeweld is part of life als je woont of werkt op Haiti. Uiteindelijk kwam Sandy vrij onverwachts.
Op de National Hurricane Center site was er gedurende een week al een ontwikkeling te zien. Langzaamaan zag het ernaar uit deze zou gaan ontwikkelen naar tropische storm en orkaan. Echter was het hele gebeuren Haïti al gepasseerd, totdat hij/zij/it bedacht om noordwaarts over Jamaica en Cuba te trekken. Dit blijkt maar weer dat natuur zijn eigen wil heeft! Doordat hij/zij/it lang is blijven hangen op zee is Sandy gevormd naar orkaankracht 2.

Haïti is door Sandy niet direct getroffen, echter vond ik deze storm (die dus het land trof als tropische storm) veel heftiger dan de eerste die ik meemaakte, Isaac. Misschien ook wel omdat wij hier in Jacmel aan zee zitten en de wind het geweld alleen maar erger maakte. Nu blijkt dat de schade ook aanzienlijk meer is dan Isaac.
Afgelopen woensdagmiddag begon het met wat waaien en wat lichte regen, het herfstweer dat we in Nederland kennen. Alleen dan warm, dus iedereen loopt nog gewoon in korte broek en T-shirt over straat. Opvallend is wel dat veel Haitianen een regenjas hebben. Met een bouwhelm op, een gele regenjas aan crossen ze door de regen en wind en dat gaf een erg hilarisch beeld. Die dag de laatste inkopen gedaan zoals water, eten en gas om op te koken. De donkere lucht, de wind en de regen geven Haïti wel meer triestheid, dan besef je je eigenlijk meer wat een ellende het land eigenlijk kent. De zon maakt het allemaal iets rooskleuriger en geeft het soms het gevoel van de Cariben. Mooi weer, mooie blauwe zee en palmbomen dat het land allemaal bezit.

Bij terugkomst bleek het internet er al uit te liggen. Dat is op dit moment, 4 dagen later nog steeds. Sinds woensdagavond heeft het in één stuk heel hard geregend en gewaaid. Ik heb twee nachten echt heel beroerd geslapen, want het maakte behoorlijke herrie. Soms vallende dingen, soms alleen maar het wuiven van de bomen.
Daarnaast zijn onze ramen zo lek als een mandje (van die simpele schuifraampjes) dus het water gutste mede door de harde wind naar binnen. Binnen een korte tijd stond mijn kamer, de gang en zelfs het kantoor onder water. ’s Nachts je bed uit om de boel te redden van het water. De twee dagen erna was het letterlijk dweilen met de kraan open, want een uur later kan je weer opnieuw beginnen. Moedeloos werd je ervan.
Maar buiten dat was het een goede dagbesteding, bij gebrek aan internet of televisie. We konden er wel om lachen toen al het ‘gevaar’ (alle waardevolle spullen van de grond ed) geweken was. I hate Sandy werkte soms op onze lachspieren. Maar na 3 dagen water in je kamer heb je er ook al wel weer snel genoeg van. Door de aanhoudende wind was het onmogelijk om het een en ander door te laten tochten, dus het voelde een beetje als leven/ wonen/ slapen in een natte tent (voor de mensen die weleens kamperen weten wat ik bedoel).
De twee werkdagen zijn door de regering afgeblazen en er werd geadviseerd om binnen te blijven. Het Port-au-Prince kantoor was zelfs dichtgetimmerd met houten planken voor de ramen. Hier hebben we die middelen niet, net zoals de rest van de Haitianen. Inmiddels stroomden het water door onze straat naar beneden richting de zee. En dit ging met behoorlijk geweld en bomen en planten werden meegenomen.

Vrijdags aan het einde van de dag, na bijna twee dagen storm, zijn Ruben ik een eindje gaan rijden om de schade te aanschouwen en om iets te doen te hebben.
Op het eerste gezicht viel het allemaal wel mee. Wat ondergelopen akkers en omgevallen bomen. Echter bleek bij de eerste meeting die dag van het Haitiaans Rode Kruis wat de schade daadwerkelijk was. Er zijn verschillende dorpen weggespoeld en veel gebieden zijn afgesloten van de buitenwereld doordat de rivier niet meer te passeren valt. Want die is bizar geworden! Hopelijk is het verschil op de foto’s een beetje te zien. Overal rommel dat wordt meegesleurd. Wat normaal een rustig stroompje is waar mensen zich in wassen, is nu een wilde kolkende rivier. De hele stad loopt uit om dit fenomeen te bekijken. En ik moet zeggen het is behoorlijk indrukwekkend. Gisteren heeft een vrachtwagen met mensen erin geprobeerd de rivier over te steken. Die is vervolgens gekanteld waarbij doden zijn gevallen. Dit zijn wel trieste voorbeelden van hoe het ook kan. Gisteren zat ook het hele kantoor vol (ik woon boven het kantoor) met vrijwilligers die weer tasjes vulden met reinigingstabletten voor water, zeep ed. De hulp komt hier wel heel langzaamaan op gang. Komende week zal ook wel in het teken staan hiervan.
Haïti kan niets hebben doordat het zo is aangedaan door alle natuurrampen. Ik las op de site van de samenwerkende hulporganisaties dat er in 30 jaar 75 rampen Haïti hebben getroffen. Daarboven op nog een strenge dictatuur wat niks goed met het land heeft gedaan. Al met al kan je zeggen over Haïti wat je wilt maar één ding is zeker: leven in Haïti is leven met een hoofdletter L. Het is tot nu toe het grootste avontuur van mijn leven!

Mijn project ligt dus nu ook al 3 dagen stil. Maar buiten dat gaat het wel gestaag. De enquêtes zitten er bijna op waarna nog een volle week interviews worden afgenomen. 15 november heb ik mijn deadline, waarvoor nog veel gebeuren moet. Hier moet ik binnenkort maar eens heel hard aan gaan werken, eerst maar dat internet regelen.

Nu lijkt het alsof er niets is gebeurd. De zon schijnt, het leeft weer op straat en alles lijkt weer vanouds, op wat bomen en rommel na. Vandaag was eigenlijk ook de dag dat ik naar Cuba zou vliegen en mijn ouders weer zou zien. Raar idee wel, maar achteraf lijkt het alsof het zo moest zijn met Sandy die ook veel schade heeft veroorzaakt op Cuba. En mijn ouders hoogstwaarschijnlijk niet eens hadden kunnen vliegen.

Het is eigenlijk onwerkelijk, de tijd vliegt en ik geniet (zelfs ondanks Sandy). Over 3,5 week zet ik alweer voet aan Nederlandse bodem en is het avontuur over. Het is voor nu even genoeg geweest, maar ik kan niet garanderen dat deze toestanden in de toekomst niet meer gebeuren. Inmiddels ben ik me al een beetje aan het verdiepen in de laatste vakken en ik heb de eerste mails eruit gegooid betreffende een afstudeeropdracht waarmee ik begin februari moet beginnen. Het ziet ernaar uit dat ik kan gaan afstuderen in de humanitaire sector! Hoe gaaf en precies wat ik wil. Ik moet mij gaan verdiepen in de onderwerpen en dan gaan we als ik terug ben eens om de tafel zitten met onder andere het Rode Kruis.
Daarnaast ga ik bij terugkomst een presentatie houden tijdens een colloquium en ga ik waarschijnlijk met twee andere meiden een symposium over noodhulp architectuur opzetten. Dus mooie uitdagingen in de toekomst en ook daar kijk ik naar uit! En ik geloof dat ik weken kan vullen met alle borrels/ etentjes die ik iedereen heb beloofd, het gaat zeker een mooie tijd worden. En als laatste…. ik heb (waarschijnlijk) per 1 december mijn eigen appartementje eigenlijk midden in de stad en dat nog wel naast Lies! Hoe gelukkig kan een mens zijn!

Het gaat jullie goed en tot over een paar weekjes.
Liefs Irene